PAMİR DİKDİK OPERASYONU BASIN AÇIKLAMASI

4 - 5 Nisan 2014 PAMİR DİKDİK OPERASYONU HAKKINDA BİLGİLENDİRME
ZEKERİYAKÖY / İSTANBUL

Öncelikle; çocuk yaşında yaşamını kaybeden Pamir Dikdik'e Allahtan rahmet, ailesi ve sevenlerine sabır ve baş sağlığı diliyoruz.

04/04/2014 sabah saatlerinde gerçekleşen kayıp olayına kurumumuzun olay yeri müdahalesi, saat 16:30 civarında başlatılmıştır. Bu aşamadan itibaren bizim de dahil olduğumuz olay yönetiminde, Jandarma Komutanlığı ve AFAD temsilcilerine ek olarak iki üyemiz, koordinasyon hizmetlerinde resmi yetkililere yardımcı olmak amacıyla görev almış, diğer personelimiz ise, diğer arama ve kurtarma organizasyonu personeli ve gönüllü vatandaşlarımızla beraber arazi çalışmalarına katılmıştır.

Genel olarak incelendiğinde; bizler de dahil olmak üzere gerek resmi, gerekse sivil toplum kuruluşu yapısında farklı kurum ve organizasyonlardan (AKUT, AFAD İstanbul Birliği, İstanbul İtfaiyesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kentsel Arama ve Kurtarma Ekibi, Jandarma Bölge Komutanlığı Taburu, LIDAM, GEA, NESAR, İstanbul 911, SAR, UMKE, 112, YAKUT, BUSAR, ASYA, MEDAC, MAG, TRAC, Sarıyer Belediyesi Arama kurtarma Ekibi, Bahçelievler Belediyesi Arama Kurtarma, Kadıköy Belediyesi Arama Kurtarma, Arçelik Arama Kurtarma Takımı, KOÇ Arama Kurtarma Takımı, Türk Telekom Arama Kurtarma Takımı) toplamda 450-550 arama ve kurtarma personeli ile sayıları 500-550 arasında olan izciler de dahil gönüllü vatandaşımız, elinden gelen tüm çabayı göstererek, Pamir Dikdik'in bir an önce bulunabilmesi amacıyla çalışmalarda yer almışlardır.

Planlamalar sırasında, bir kayıp olayında karşılaşılabilecek; kaybolma, mahsur kalma, hastalanma / yaralanma, ölüm ve suç konuları gibi olası tüm senaryolar göz önüne alınmıştır. Tahmin edilebileceği gibi, iki temel yaklaşımın (canlı olma ve olmama durumu) taktik uygulamalarında da farklılıklar mevcuttur. Tüm arama ve kurtarma görevlerinde olduğu gibi ve özellikle 1-3 ve 4-6 yaş kayıp olayı ISRID (International Search & Rescue Incident Database - Uluslararası Arama ve Kurtarma Olay Veritabanı) istatistiklerinden de yararlanılarak (detayları aşağıda sunulmuştur), ilk 24 saat içindeki birincil öncelik, canlı olma varsayımı üzerine kurulmuş, ancak diğer olasılıklar da göz ardı edilmemiştir.

Arazi Yapısı

Pamir Dikdik'in kaybolduğu ve arama planlamasına konu olan arazi yapısının; yarısı yerleşim yeri, diğer yarısı ise orman ve çalılık arazidir. Orman ve sık çalılığa arazinin içinde; açık alan, yamaç ve vadilere ek olarak çok sayıda kurumuş dere yatağı ve dik meyiller mevcuttur. Yerleşim yeri ise müstakil yapılardan oluşan siteler ve genel sınırları ile Zekeriyaköy'dür. Tüm arazide çok sayıda betondan dökülmüş açık ağızlı kuyu (sulu ve kuru), onlarca yarım kalmış havuz, yarı ve tam dolu havuzlar mevcuttur. Bunların tümünün içindeki sular, yosun oluşumuna bağlı olarak koyu yeşil renklidir ve görüş vermemektedir. Ayrıca yerleşim yeri içerisinde boş bina, inşaat, kulübe gibi yapılar mevcuttur.

Pamir Dikdik ve Geçmiş Olay Bilgileri

Pamir, 3,5 yaşında, hiperaktif yapıda, henüz konuşmayan bir çocuktur ve fiziksel kapasite olarak 4 yaşındaki bir çocuk gibidir. Daha önceki bir kaybolma olayı sırasında, son görüldüğü yerden yaklaşık 1-1,5 km. uzakta bulunmuştur, fiziksel olarak zorlu kabul edilebilecek engellerden geçmeye muktedirdir, korkusuzdur.

Olay Bilgileri

Bilindiği kadarıyla Pamir, olay gününün sabahında evinden bir kez uzaklaşmış, sonrasında bir kişi tarafından bulunarak evine geri getirilmiş, sonrasında ise tekrar uzaklaşarak kaybolmuştur.

Çalışmalar

Olay üzerinden geçen ve sınırlama çalışmaları için kullanılan süre esas alındığında, istatistikler (aşağıda verilmiştir) dahilinde bir yöndeki azami ilerleme mesafesi 2 km kabul edilmiş, sınırları kontrol altına alınmış 20 km2 ölçülerinde bir alan saptanmış ve bu alan içerisinde uygun görülen yerlerde arama taktikleri uygulanmıştır.

Alanın bir kısmı yerleşim yerinde olmasına karşın, temel olarak doğada arama ve kurtarma branşının niteliklerine sahip bu olayda, yönetim ve koordinasyon çalışmalarına ek olarak, sayılanlarla sınırlı olmaksızın aşağıdaki taktikler uygulanmıştır:

• Kolluk Kuvvetleri çalışmaları. (Hem Jandarma hem de Polis tarafından olayla ilgili olarak şahitlerle ve olay yerindeki insanlarla görüşme, kamera kayıtlarının takibi gibi farklı uygulamalar gerçekleştirilmiştir)
• Acil Birim Araması. Saptanmış (orman/çalılık alan ya da yerleşim yeri içerisinde) alanlarda; olasılığı yüksek kabul edilen bölgelerin hızla kontrolü amacını taşıyan çalışmalar.
• Grid Aramaları. Saptanmış (orman/çalılık alan ya da yerleşim yeri içerisinde) alanlarda arama çalışmalarına katılacak bireylerin belli bir mesafe ile yan yana dizilerek güzergah boyunca yürümeleri ile gerçekleştirilen arama taktiğidir.
• Köpekli Aramalar. Arama köpekleri ve ekipleri tarafından gerçekleştirilen çalışmalar.
• Helikopter. Havadan gözle ve Termal kamerayla yapılan çalışmalar.
• Suyla ilgili çalışmalar. Bölgedeki çok sayıda kuyu ve havuza yönelik olarak kaba arama, su tahliyesi, ya da sualtı ekipleri ile yapılan arama çalışmaları (Bu çalışmalar, su ortamında çalışma konusunda yüksek kapasiteye sahip Jandarma, İtfaiye ve AFAD ekiplerince gerçekleştirilmiştir).

Arama Sonucu

05/04/2014 saat 14:40'da, bir önceki akşamdan itibaren çok sayıda kuyu ve havuzda çalışma yapmış olan Jandarma Komutanlığı'na bağlı sualtı ekipleri, Pamir'in evine komşu olan bir villadaki havuzda yaptığı arama çalışması sırasında Pamir'in ne yazık ki cansız olan bedenine ulaşmıştır.

Yaklaşık 2 metre yüksekliğinde duvarla çevrili villada bulunan ve hem bu duruma hem de Pamir'in evden çıktığı ile ilgili edinilen bilgiye bağlı olarak, yakın çevredeki kazayla düşme olasılığı daha yüksek diğer kuyu ve havuzlardan daha düşük öncelikli olarak değerlendirilen bu havuzda, daha önce 'kaba' arama çalışması gerçekleştirilmiş ancak tespit yapılamamıştır. Yüksek olasılıklı olarak değerlendirilen ve öncelikli olarak canlı bulunması olasılığına göre planlanarak arama yapılan evin etrafındaki 20 km2’lik arazide Pamir’den herhangi bir ize ulaşılamayınca, canlı bulunmama olasılığı da artık daha fazla düşünülerek, düşük olasılıklı olarak değerlendirilen bölgelerde daha hassas aramalara geçilmiştir. Yan evin havuzuna dalgıçlar yönlendirildiğinde de üzücü sonuca ulaşılmıştır.

Sosyal Medya’da Yapılan Bazı Yorumlar Hakkındaki Görüşlerimiz;

Öncelikle; sosyal medyada yer alan ve yapılan arama çalışması ya da üzücü sonucu ile ilgili olmayıp, Gezi olayları, 3. Köprü ya da Alevilik gibi farklı yönlere çekilen yorumları herhangi bir şekilde muhatap kabul etmediğimizden, bu konuları tamamen göz ardı edeceğimizi söylemek isteriz.

İkinci olarak; olayın gerçekleşme şekli ile ilgili bazı yorumlar ya da iddialar, şu an için yalnızca iddiadır; konu yasal birimlerin ilgi alanına girmektedir ve bu birimlerin sonuçlandıracağı çalışmalarla cevaplanacaktır. Olayda görev alan kolluk kuvvetleri ve adli birimler, konularında her türlü bilgi, imkan ve kabiliyete sahiptir.

Hakkında görüşlerimizi aktarmaya çalışacağımız yorumlar, yapılan arama çalışması ile ilgilidir ve temel konusunu; 'daha önce bulunamaz mıydı?' sorusu oluşturmaktadır. Olayın en istenmeyen şekilde sonlanmış olmasının getirdiği üzüntü ve biraz da arama görevleri ile ilgili bilgi eksikliğinin de payı olduğuna inandığımız bu soruyu, aşağıdaki paragraflarda cevaplamaya çalışacağız.

1. Arama görevleri doğası gereği, ne olduğunu ve kayıp olan kişinin neler yaşamakta olduğunu bilmediğiniz görevlerdir ve ne olduğu tam olarak anlaşılana kadar bu gizemli yapılarını korurlar. Bu özelliği göz önüne alındığında; kayıp olayları, Agatha Christie ya da Sir Arthur Conan Doyle romanları gibidir. Son beş sayfa okunduğunda cevabı görürsünüz ve genellikle de basit bir açıklaması vardır ancak kayıp olaylarında kitaba baştan başlanır.
   
   Bu durum göz önüne alındığında, 'daha önce bulunamaz mıydı?' sorusunun cevabı, 'olabilirdi' şeklinde verilebilir; kimi olayda arama başladıktan 10 dakika, kimisinde 1 saat sonra çalılar arasında dinlenir vaziyette bulunan kayıp kişiler de mevcuttur (keşke burada da durum bu olsaydı). Ancak çalışma süresi örneğin haftayı bulup hiç bir ipucu elde edilemeyen olaylar da mevcuttur.
2. Kayıp olan kişiyi sağ ve salim olarak bulmaya çalışan arama ve kurtarma organizasyonlarının bazı başlangıç kriterlerini göz önüne almaları gereklidir. Bu kriterler; olaya ait bilgiler, olası senaryolar (kaybolma, açlık, susuzluk, hipotermi, ilaç ihtiyacı, yorgunluk, korku, saklanma, yaralanma, düşme [havuz, kuyu, yamaç, set vb.], suç olayına maruz kalma, doğal yaşamın etkilerine maruz kalma, ölüm vb.), daha önce bölgede gerçekleşmiş ve/veya kayıp olan kişi tarafından daha önce yaşanmış olaylar ve istatistik veriler gibi faktörlere bağlıdır.
3. Eldeki veriler tersini göstermediği müddetçe bu konudaki ilk ve olasılıkla en temel kriter; aksi ispatlanana kadar kayıp olan kişinin sağ olduğunu varsaymaktır (bu kavrama destek olmak amacıyla aşağıda sağlanan istatistikler incelendiğinde; gerek 1-3, gerekse 4-6 yaş aralığındaki çocuklar için ilk 24 saat içinde sağ bulunma olasılığının %90ın üzerinde olduğu görülebilir). Arama ve kurtarma organizasyonlarının, personeli dışındaki ilk sorumluluğu kurtarma ihtiyacı içinde olan kişiler, sonrasında ise onların yakınlarına karşıdır. Bu süreçte ekipler yaşamla ölüm arasındaki farkı yaratmaya odaklanırlar ve fark yaratamayacakları durumu ikinci planda tutarlar. Çünkü yardıma ihtiyacı olan kişinin, başına her şey gelmiş olabilir ve bu kişiye hızla ulaşmak farkı oluşturur. Bazı durumlarda dakikalar önce ya da dakikalar sonra kayıp kişiye ulaşmak bile yaşamla ölüm kadar fark yaratabilir.
4. Kayıp olaylarında, sağ olduğu varsayılan ve yardıma ihtiyaç duyduğu düşünülen kişinin yanına hızla ulaşma çabası, arama alanının saptanması, sınırlanması ve yardıma ihtiyaç duyabileceği veya içerisinde bulunma olasılığının yüksek olduğu yerler ile noktalara öncelik verilerek hızla buralarda çalışılması ile gerçekleştirilir. Bu süreçte ikincil kabul edilen yerlerde ise görece kaba aramalar gerçekleştirilerek, olasılığın tekrar değerlendirilmesi yapılmaya çalışılır. Hızlı olma çabası, uygulama sırasında insan hatası faktörünün de devreye girmesine neden olabileceğinden; bir bölgenin istenilen doğruluk nispeti elde edilene kadar birden fazla kez aranması (mümkünse farklı taktiklerle) tercih edilecektir.
5. Pamir'in aranması çalışması sırasında tüm ekip ve gönüllü bireylerin yapmaya çalıştığı, bu olmuştur. Çeşitli kaynaklardan edinilen bilgiler ve istatistik bilgileri gibi veriler kullanılarak arama alanı saptanmış, kendi içinde öncelikler verilmiş ve önceliği verilmiş bu noktalar başta olmak üzere Pamir'in sağ olmuş olması durumunda olabildiğince hızlı şekilde yardım ulaştırabilmek amacıyla; hem yerleşim yeri içindeki bahçe, kamu alanları, yapılar, kulübe, boş binalar, kuyular, havuzlar ve araçlarda, hem de doğal alanlarda arama çalışması yapılmıştır. Pamir'in sağ olmayabileceği durumu ile ilgili çalışmalar ise özellikle 12. saat sonrasında hızlandırılarak yürütülmüştür.
6. Ne yazık ki, bizim de dahil olduğumuz tüm ekipler ve yüzlerce gönüllünün gösterdiği tüm gayretler, Pamir için yetersiz kalmıştır.

Sonuç

Resmi kurumlarından askerine, sivil toplum kuruluşlarından, gönüllü bireylerine kadar yaklaşık 1.000 kişinin katıldığı arama çalışması, ne yazık ki büyük olasılıkla olayın başında yaşamını yitirmiş Pamir'in hayata tutunmasına yeterli gelmemiştir.

Daha çocuk yaşında yaşamını kaybeden Pamir Dikdik'e tekrar Allahtan rahmet, ailesi ve sevenlerine sabır ve baş sağlığı diliyoruz.

Saygılarımızla
AKUT Arama ve Kurtarma Derneği

Bazı İstatistik Konuları (Kaynak ISRID)

Mesafe İstatistikleri

1-3 yaş istatistikleri

4-6 yaş istatistikleri

Hayatta Kalabilirlik İstatistikleri

Hayatta kalabilirlik (1-3 yaş)

Hayatta kalabilirlik (4-6 yaş)